تامین دلیل چیست و به چه منظور انجام می‌شود؟

تیتر حادثه: امین قاسم زاده – مرجع صالح برای درخواست این نوع تامین، «شورای حل اختلاف» محلی که دلایل و امارات مورد درخواست در حوزه آن قرارگرفته، تعیین‌شده و اگر در حوزه مربوطه شورای حل اختلاف نبود، رسیدگی با دادگاه محل است. برای تامین درباره اموال غیرمنقول، باید به شورای حل اختلاف محل وقوع ملک مراجعه نمود و برای سایر دعاوی به محل اقامت خوانده مراجعه خواهد شد.
بر طبق قانون آیین دادرسی مدنی درخواست تامین دلیل باید حتما شامل چند مورد باشد:
مشخصات درخواست‌کننده و طرف او
موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تامین می‌شود.
اوضاع و احوالی که موجب تامین شده است
بر اساس ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی زمان درخواست می‌تواند قبل از اقامه دعوی و یا در حین رسیدگی باشد. این درخواست می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد. تقاضای تامین دلیل از سوی ذی‌نفع به شکل یک درخواست نوشته می‌شود و به تعداد خواندگان به‌اضافه یک نسخه، همراه با فتوکپی برابر اصل اوراق و اسناد تقدیم شورای حل اختلاف می‌شود.
‌شورا با احراز فوریت موضوع، درخواست را به یکی از کارشناسان رسمی دادگستری در رشته مربوط ارجاع و پس از حضور مدیر دفتر شعبه مربوطه و کارشناس در محل و جلب نظر کارشناس‌، شورا صورت‌جلسه را با ذکر نظر کارشناس تنظیم می‌کند.
انواع تامین دلیل
در موارد مختلفی به تامین دلیل نیاز است. برای مثال اگر مالک یک ماشین اتومبیلش خسارت‌دیده و قصد دارد از مال خسارت‌دیده خود هر چه زود‌تر استفاده کند و نمی‌تواند منتظر سپری شدن مراحل مختلف دادرسی که زمانی نسبتا طولانی را می‌طلبد بماند؛ می‌تواند با درخواست تامین و اجرای آن، میزان خسارت واردشده به اتومبیل را مشخص کند، سپس نسبت به تعمیر و بازسازی آن اقدام و از آن استفاده کند و بعدازآن به استناد تامین که انجام‌شده است، خسارت وارده به خود را از عامل ورود زیان، مطالبه کند.
گاهی هم ممکن است که امکان از بین رفتن یا از دسترس خارج شدن دلایل و مدارک موردنظر مدعی وجود داشته باشد، درنتیجه از طریق تامین می‌توان این دلایل را حفظ کرد. برای مثال یک فردی که می‌تواند در دادگاه شهادت بدهد و یا مطلع از امری است بخواهد از کشور خارج شود و یا به علت بیماری در آستانه فوت باشد.
اعتبار تامین دلیل
منظور از این نوع تامین صورت‌برداری و حفظ آن است و تأثیری بر تایید یا رد ارزش دلیل موردنظر ندارد. علاوه بر این حتی به معنای پذیرش دلالت یک دلیل بر ادعای مدعی نیز نیست و ممکن است شخصی، چیزی را دلیل اثبات ادعای خود بداند، اما در حقیقت این‌طور نباشد. مرجع انجام تامین به‌صرف ادعای درخواست‌کننده مبنی بر اینکه امری دلیل و مدرک دعوای آینده اوست، قرار تامین را صادر و اجرا می‌کند و دادگاه رسیدگی‌کننده به دعوا باید دلیل موردنظر مدعی را ارزیابی و در خصوص اعتبار و ارزش آن تصمیم‌گیری کند.