نکاتی در مورد چک‌های صیادی

تیتر حادثه : امین قاسم زاده –این قانون تغییرات مفیدی را در خصوص چک‌ها اعمال نموده است تا دارندگان چک‌های برگشتی بدون طی مسیر پرپیچ‌وخم، پرهزینه و طولانی دادرسی، راحت‌تر و سریع‌تر به‌حق خود دست یابند. سخت‌گیری‌های قانون جدید موجب شده که صاحبان حساب‌ها و دارندگان دسته‌چک‌ها به خاطر مجازات‌ها و عواقب پیش‌بینی‌شده محتاطانه‌تر اقدام به صدور چک نمایند.
سامانه صیاد
سامانه صیاد عنوان سامانه صدور یکپارچه چک باهدف نظارت بر تقاضای صدور دسته‌چک، امکان اعتبارسنجی صاحبان حساب و صاحبان امضاء، منع از صدور دسته‌چک برای افراد فاقد صلاحیت و دارای سوءسابقه و تخصیص شناسه یکتا به هر برگ چک می‌باشد که توسط بانک مرکزی راه‌اندازی شد. دسته‌چک‌های جدیدی که بعد از تصویب قانون جدید صادر می‌شوند با دارا بودن شرایط مقرر، به چک‌های صیادی مشهور هستند.
چک‌های صیادی
نحوه استعلام چک‌های صیادی
چک‌های صیادی دارای شماره یکتا می‌باشند که یک شماره اختصاصی برای هر برگ چک است. دارنده چک می‌تواند این کد را به شماره ۷۰۱۷۰۱ پیامک کرده و از میزان اعتبار فرد صادرکننده چک اطلاع پیدا کند که آیا چک برگشتی داشته است یا خیر؟
پاسخ استعلام چک‌های صیادی
پاسخ استعلام بر اساس شاخص‌هایی به رنگ‌های متفاوت برای استعلام ‌گیرنده ارسال‌شده که در ذیل توضیح داده می‌شود:
۱. وضعیت سفید
صادرکننده فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا از سابقه وی سوء اثر شده است.
۲. وضعیت زرد
صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵ میلیون تومان تعهد برگشتی است.
۳. وضعیت نارنج
صادرکننده ۲ تا ۴ چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰میلیون تومان تعهد برگشتی دارد.
۴. وضعیت قهوه‌ای
صادرکننده دارای ۵ تا ۱۰ فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.
۵. وضعیت قرمز
صادرکننده دارای بیش از ۱۰ فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ ۵۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.
شرایط دریافت دسته‌چک صیادی جدید
وکیل متخصص چک : جهت دریافت دسته‌چک جدید با مراجعه به شعبه بانک موردنظر، درخواست اولیه ثبت و با تأیید رئیس شعبه درخواست به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال تا وضعیت اعتبار متقاضی استعلام شود. چنانچه متقاضی شرایط لازم (که توسط بانک مرکزی اعلام‌شده) را برای دریافت دسته‌چک داشته باشد دسته‌چک جدید برای وی صادر خواهد شد.

تکلیف چک‌های قدیمی
طبق اعلام بانک مرکزی دسته‌چک‌های قدیمی که با چک جدید تعویض نشده باشند دیگر در شعب سایر بانک‌ها قابل‌پذیرش نیست و منحصراً باید در خود بانک مربوطه وصول شود. چک‌های قدیمی نیز با مراجعه به بانک صادرکننده وارد سامانه صیاد شده و اعتبار آن‌ها تنها در این صورت باقی خواهد ماند.
روش مطالبه وجه چک‌های صیادی
طبق شرایط پیش‌بینی‌شده در قانون جدید چک، دارنده چک درصورتی‌که چک فاقد وجه بوده یا کسری موجودی نداشته باشد از بانک، تقاضای صدور گواهی عدم پرداخت یا کسری موجودی می‌شود. بانک محال‌علیه مکلف است اطلاعات کامل چک را در سامانه چک‌‌های برگشتی بانک مرکزی ثبت و با اخذ کدرهگیری، این کد را بر روی گواهی‌های ذکرشده قید نماید.
آیا تقاضای صدور اجرائیه به به‌عنوان طرح دعوی می‌باشد؟
تقاضای صدور اجرائیه طبق قانون جدید چک دعوی محسوب نمی‌شود. بنابراین امکان صدور قرار تأمین خواسته و دستور موقت قبل از درخواست اجرائیه و یا ضمن آن مقدور نیست.
مرجع صالح برای صدور اجرائیه کدام مرجع است؟
صرف‌نظر از مبلغ چک، مرجع صالح صدور اجرائیه در این خصوص دادگاه است نه شوراهای حل اختلاف.
آیا برای خسارت تأخیر تأدیه نیز اجرائیه صادر می‌شود؟
صدور اجرائیه تنها نسبت به اصل مبلغ چک مقدور بوده و برای خسارت تاخیر تادیه باید دادخواست تقدیم و با دریافت حکم از مرجع قضایی می‌توان اقدام نمود.