رفتار هیجانی مردم به وضعیت اقتصادی بازار

تیتر حادثه: مرتضی کیارسی، پژوهشگر اجتماعی در گفت و گو با رکنا با اشاره به اینکه نوسانات بازار، کلیدواژه غریبی برای ایرانیان نیست، گفت: در دهه های اخیر، به ویژه از اواخر دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد ، جامعه با چنین واژه هایی به خوبی آشنا شد. در واقع آن زمان، بازار به هم ریخت و تبدیل به برخی درگیری ها در سمت خیابان فردوسی شد.

وی در ادامه تاکید کرد: در بازاری که دچار «سندروم بازار بی قرار» است، هیچ منطقی مشاهده نمی شود. در مدل اقتصادی درست و سالم، منطق به ما می گوید که همه یک بازار از جمله کالا و خدمات نمی تواند متاثر از نوسانات نرخ ارز باشد؛ ولی سوالی که پیش می آید این است که چرا با یک التهاب سیاسی یا امنیتی در کشور ما، مشاهده می شود که قیمت بسیاری از کالاها به صورت خودسرانه افزایش پیدا می کنند؛ ولی وقتی نرخ ارز کمی به حالت نزولی باز گردد، نرخ کالا و خدمات نه تنها کاهش پیدا نمی کند بلکه با یک شیب ملایم تر افزایش پیدا می کند.

کیارسی همچنین افزود: سه مقوله رفتار و سیاست های حاکمیت (از جمله رفتارهای اشتباه مالی و سیاست خارجی)، وجود مافیا و اخلالگران و رفتارهای هیجانی مردم به شدت در تنش در بازار تاثیرگذار هستند.

رفتار هیجانی مردم هم مربوط به سیاست های دولت است

این پژوهشگر اجتماعی گفت: اینکه چرا مردم رفتار هیجانی دارند نیز مربوط به سیاست های دولت است و تماما مربوط به خود مردم نیست. در کشورهای پیشرفته، در مدرسه به دانش آموزان رفتار مالی و اقتصاد خانواده به خوبی آموزش داده می شود. آنها یاد می گیرند که چگونه رفتار کنند که در زمان های متفاوت، خودشان و خانواده شان از نظر مالی متضرر نشوند. دولت ها نه تنها این کار را نکرده اند بلکه با یک سری رفتارهای اشتباه، شهروندان را  به سمت بازارهای کاذب سوق داده اند. به جای اینکه مردم سرمایه را در تولید، اشتغال زایی یا بانک ها قرار دهند وارد بازارهای کاذب از جمله طلا و ارز، مسکن و خودرو و… می شوند.

اتفاقات خیابان فردوسی هم متاثر از تصمیمات بانک مرکزی است

کیارسی با اشاره به اینکه اقتصاد و بازار با دستور و مکانیزم های قهری مدیریت نمی شود، گفت: اینکه بانک مرکزی بگوید کاری با قیمت دلار در خیابان فردوسی ندارم اشتباه است .اتفاقا باید به مسئولان گفت که بازار دلار در خیابان فردوسی هم به تصمیمات بانک مرکزی و دیگر بخش های اقتصادی کشور کاری ندارد. مسئولان چه بخواهند و چه نخواهند، بازار بر مبنای قیمت دلار در خیابان فردوسی کار می کند. دولت یک بار از خودش بپرسد که کدام یک از دستورهایش پیگیری و انجام شدند؟

او در پایان گفت: در این شرایط، برنامه ریزی برای اقتصاد بازار ایران بسیار پیچیده شده است. برای رسیدن به نتیجه مطلوب، می بایست دولت ها با واقعیت ها کنار بیایند و نگاه های مقطعی و کوتاه مدت را کنار بگذارند. از طرفی دیگر کارگران هم بدانند که اگر افزایش حقوق بیشتر از آنچه الان انتخاب شده است اعمال می شد، شاید در مقطع بسیار کوتاهی می توانست تاثیر مثبت در زندگی داشته باشد؛ ولی تجربه ثابت کرده که در طول یک سال، به دفعات کالاها افزایش قیمت خواهند داشت لذا این افزایش حقوق و دستمزد هم جوابگوی وضعیت کنونی اقتصاد ایران نیست.

منبع خبرنگاری رکنا