کالبدشکافی قتل عام قوها

قصه تکراری شکار پرندگان مهاجر در فریدونکنار، امسال هم فصل پرچالش خود را پشت سر گذاشت و گذشت؛ اما زخم کهنه آن دوباره سر باز خواهد کرد، اگر یک‌بار برای همیشه آن را سامان‌دهی نکنیم.

هر سال 300 هزار پرنده طعمه شکار غیرمجاز می‌شوند
به گزارش تیتر حادثه ، ، هرسال در زمستان حدود 1.5 میلیون پرنده مهاجر به سوی تالاب‌ها و آب‌بندهای مازندران پرواز می‌کنند اما گفته می‌شود یک‌پنجم آن‌ها طعمه شکارچیان می‌شوند. اگرچه فروش رسمی این پرنده‌ها در بسیاری از شهرهای استان‌های شمالی غیرقانونی است، اما بازار پرندگان فریدونکنار امکان عرضه آن را فراهم کرده و تقاضا برای خرید گوشت این شکار هم کم نیست!

یک کارزار اجتماعی
دوستداران محیط زیست، امسال با راه‌اندازی یک کارزار، خواستار تعطیلی بازار پرندگان فریدونکنار شدند تا شاید با این کار جلوی شکار بیشتر این زبان‌بسته‌ها گرفته شود اما سوال این‌جاست که دستگاه‌های مسئول مانند سازمان محیط زیست و مسئولان محلی برای جلوگیری از این فاجعه چه کرده‌اند؟

محیط زیست: برنامه داده ایم اما…
سرهنگ «جمشید محبت‌خانی» فرمانده یگان حفاظت سازمان محیط زیست به خراسان می‌گوید: «مشکلی که در فریدونکنار وجود دارد، همان مشکل سال‌های قبل است و تفاوتی ایجاد نشده، ما هم برنامه‌هایمان را برای مقابله با آن ارائه کرده‌ایم اما …».

2 کاری که باید انجام شود

محبت‌خانی تصریح می‌کند: برای جلوگیری از این فاجعه باید دو کار انجام شود:

1-فرهنگ سازی؛ گوشت این بازار حتی از استان‌های دیگر هم مشتری دارد؛ ابتدا باید بین مردم فرهنگ‌سازی کنیم که تبعات خرید این شکار برای محیط زیست سنگین است؛ ضمن آن‌که این گوشت‌ها تحت نظارت دام‌پزشکی نیست و ممکن است آلودگی‌های زیادی داشته باشد.

2-انهدام صیدهای ناجوانمردانه؛ اقدام ضروری دیگر، برخورد جدی با صیدهایی مانند تورهای هوایی است که از نظر ما نوعی نسل‌کشی پرندگان است و سازمان به شدت با این تخلفات برخورد می‌کند.

عزم مسئولان محلی کمرنگ است
محبت‌خانی چرایی موفق نبودن اجرای این دو راهکار را هم توضیح می‌دهد: «توان محیط‌بانان ما محدود است و امکان مقابله با همه شکارچیان را نداریم؛ باید شورای تامین شهرستان و استان، توان همه دستگاه‌های مرتبط را پای کار بیاورند تا به سازمان محیط زیست کمک کنند، من هم قبل از شروع فصل شکار دیدارهایی با مسئولان محلی استان داشتم و برنامه عملیاتی را ارائه کرده‌ام اما شخصا عزم آن‌ها را کمرنگ می‌بینم». او تصریح می‌کند: «تا زمانی که یک وحدت رویه در شورای تامین شهرستان و استان ایجاد نشود، ممکن است این معضل همچنان ادامه داشته باشد».

محیط زیست، آماده همکاری
او می‌افزاید: خوشبختانه در حوزه قوانین لازم برای برخورد با تخلفات این حوزه کمبود نداریم و امیدوارم با عزم مسئولان محلی در دولت جدید، اقدامات خوبی آغاز شود؛ ما هم کاملا آماده همکاری هستیم و حاضریم راهکار ارائه کنیم».

توضیحات فرماندار فریدونکنار درباره یک معضل کهنه

اما این ماجرا یک روی دیگری هم دارد که فرماندار شهرستان فریدونکنار در گفت‌وگو با خراسان آن را شرح می‌دهد. «محمدمهدی نصیری‌کناری» برخی بازنمایی‌ها درباره وضعیت شکار پرندگان در این شهرستان را نادرست می‌داند، اما درمجموع باور دارد که چنین مشکلی وجود دارد و باید برای حلش همفکری و همراهی کرد.

چیزی شبیه کولبران و سوخت بران

البته نگاه او صرفا زیست محیطی نیست و معتقد است مشکل شکار و فروش پرندگان در فریدونکنار، چیزی شبیه داستان کولبران و سوخت‌بران است که ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هم دارد. نصیری می‌گوید: «نکته مهم در سامان‌دهی شکار پرندگان و بازار فروش آن، توجه به وضعیت معیشت افرادی است که سال‌هاست با درآمد آن زندگی کرده‌اند و بستر تازه‌ای برای امرار معاش آن‌ها فراهم نشده است».

تعطیلی بازار، حذف صورت مسئله

فرماندار فریدونکنار تصریح می‌کند: «ورود شورای تامین و تعطیل‌کردن بازار به نوعی حذف صورت مسئله است؛ اما شک نکنیم که این فعالیت زیرپوستی خواهد شد و شرایط کار را برای نظارت و سامان‌دهی سخت‌تر خواهد کرد». او تاکید می‌کند: «هم‌اکنون با همکاری خود محیط‌زیست فضایی مشخص با افرادی مشخص برای این کار پیش‌بینی شده و امکان نظارت کامل بر آن وجود دارد، ضمن آن‌که با اقدامات انجام‌شده، فعالیت‌های غیرمجاز در دامگاه‌ها و استفاده از تورهای هوایی نیز بسیار محدود شده است».

عرضه شکارهای غیرمجاز؟

از نصیری درباره ایجاد بستر قانونی با فعالیت بازار، برای عرضه شکارهای غیرمجاز هم می‌پرسم و او می‌گوید: مسئولیت نظارت بر آن‌چه در بازار پرندگان عرضه می‌شود برعهده سازمان محیط زیست است و آن‌ها باید در این زمینه پاسخگو باشند.

فرماندار فریدونکنار:

نیاز به توسعه اکوتوریسم برای تغییرشغل شکارچیان

نصیری به دو پیشنهاد برای سامان‌دهی این مشکل هم اشاره می‌کند:

*سازمان محیط زیست برای این موضوع یک برنامه پنج‌ساله ارائه کرده است که ما معتقدیم باید بازخوانی شود و در همین زمینه پیشنهادهایمان را ارائه کرده‌ایم.

* با حمایت دولت و ارائه تسهیلات باید اکوتوریسم، پرنده‌پروری، پرنده‌نگری و ظرفیت‌هایی مانند باغ پرندگان را ایجاد کنیم تا جایگزین مسیر امرار معاش برخی از افراد محلی شود و برایشان شغل ایجاد کنیم؛ اما حتی با وجود جذب یک سرمایه‌گذار مقیم اتریش و ارائه طرح توسعه پایدار مبتنی بر مسائل زیست محیطی، سازمان محیط زیست و برخی سازمان‌های دیگر مخالفت کرده‌اند.